Clinical Gastroenterology and Hepatology 2014;12:1012–1018
Takumi Kawaguchi, Koichi Shiraishi, Toshifumi Ito, Kazutomo Suzuki, Chizu Koreeda, Takaaki Ohtake, Motoh Iwasa, Yoshio Tokumoto, Ryujin Endo, Nao–hiro Kawamura, Makoto Shiraki, Daiki Habu, Satoru Tsuruta, Yoshiyuki Miwa, Atsushi Kawaguchi, Tatsuyuki Kakuma, Hironori Sakai, Norifumi Kawada, Tatsunori Hanai, Shin–ichi Takahashi, Akinobu Kato, Morikazu Onji, Yoshiyuki Takei, Yutaka Kohgo, Toshihito Seki, Masaya Tamano, Kazuhiro Katayama, Tetsuya Mine, Michio Sata, Hisataka Moriwaki, and Kazuyuki Suzuki
Η κίρρωση του ήπατος οδηγεί μέσω σύνθετων μηχανισμών σε πληθώρα μεταβολικών διαταραχών. Μία από αυτές είναι η ελάττωση των επιπέδων των αμινοξέων πλαγίας αλύσου (ΑΠΑ) (branched-chain amino acids, BCAA). Τα ΑΠΑ παίζουν σημαντικό ρόλο στην παθογένεση της ηπατικής εγκεφαλοπάθειας και σχετίζονται με τη θνητότητα των κιρρωτικών ασθενών. Η παρούσα πολυκεντρική μελέτη διενεργήθηκε στην Ιαπωνία και είχε σαν σκοπό να ανιχνεύσει την επίδραση της λήψης ΑΠΑ στην ανάπτυξη ηπατοκυτταρικού καρκίνου (ΗΚΚ) και στην επιβίωση κιρρωτικών ασθενών.
Στη μελέτη εντάχθηκαν κιρρωτικοί ασθενείς χωρίς ΗΚΚ σε 14 διαφορετικά κέντρα. Λόγω του γεγονότος ότι τα ΑΠΑ έχουν λάβει επίσημη έγκριση χορήγησης στην Ιαπωνία σε ασθενείς με ηπατική εγκεφαλοπάθεια ή υπολευκωματιναιμία, οι ασθενείς που έλαβαν ΑΠΑ είχαν υποχρεωτικά ένα από αυτά τα δύο χαρακτηριστικά. Η ομάδα ελέγχου ήταν κιρρωτικοί ασθενείς χωρίς ηπατική εγκεφαλοπάθεια ή υπολευκωματιναιμία ή ασθενείς στους οποίους η χορήγηση ΑΠΑ ήταν δυσχερής. Οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν ανά 4 μήνες με μέτρηση της α1-εμβρυΐκής σφαιρίνης και απεικονιστικό έλεγχο (υπερηχογράφημα ή αξονική/μαγνητική τομογραφία). Η ανάλυση των παραγόντων που σχετίζονται με την ανάπτυξη ΗΚΚ και το θάνατο των ασθενών διενεργήθηκε με την τεχνική “competing risk analysis”.
Συμπεριλήφθηκαν 299 ασθενείς και τελικά αναλύθηκαν 267 (182 στην ομάδα ελέγχου και 85 στην ομάδα που έλαβαν ΑΠΑ). Η πλειοψηφία των ασθενών έπασχαν από ηπατίτιδα C. Η μέση παρακολούθηση των ασθενών ήταν 678±220 ημέρες. Τα ΑΠΑ χορηγήθηκαν σε δόση 5,5-12 g την ημέρα. Η επίπτωση ΗΚΚ και θανάτου κατά τη διάρκεια της μελέτης ήταν 19,5% και 6,7% στην ομάδα ελέγχου και στην ομάδα που έλαβε ΑΠΑ, αντίστοιχα. Η λήψη ΑΠΑ βρέθηκε με διαφορετικές αναλύσεις να αποτελεί πάντοτε ανεξάρτητο παράγοντα που μείωνε τον κίνδυνο εμφάνισης ΗΚΚ ή θανάτου.
Επιπλέον, ο λόγος των επιπέδων ΑΠΑ προς τα επίπεδα τυροσίνης φάνηκε να αποτελεί χρήσιμο δείκτη πρόβλεψης της εμφάνισης ΗΚΚ.
Η προοπτική αυτή μελέτη αποδεικνύει για πρώτη φορά πως η λήψη ΑΠΑ για περίπου 2 έτη ελαττώνει τον κίνδυνο εμφάνισης ΗΚΚ και θανάτου στους κιρρωτικούς ασθενείς. Η πιθανότερη εξήγηση των συγγραφέων για την επίδραση στην επιβίωση των ασθενών είναι ότι τα ΑΠΑ μειώνουν τις βακτηριακές επιπλοκές με ανοσοτροποποιητικούς μηχανισμούς. Μεγαλύτερες, τυχαιοποημένες μελέτες θα πρέπει να επιβεβαιώσουν αυτά τα ευρήματα στο μέλλον πριν εξαγάγουμε ασφαλή συμπεράσματα για τη χρήση των ΑΠΑ σε ασθενείς με κίρρωση.
Μανόλης Κ. Σινάκος
